روح و اساس حماسه بزرگ غدیر خم ، بیعت و پیوند ناگسستنی با ولایت و امامت است .
غدیر میزان و ملاک حق و باطل است. غدیر تبلور ایمان کامل در برابر شرک و کفر و نفاق است. غدیر آئینه تمام نمای اسلام ناب محمدی است. انگیزه خداوند سبحان در تشکیل کنگره غدیر و متن سخنرانی حساب شده پیامبر خاتم در این کنگره و بیانیه پایانی آن، فریاد رسای خداوندگار بر ولایت و خلافت بی چون و چرای امیرالمومنین علی بن ابیطالب است. فریادی به رسایی هستی و به بلندای عرش وبه عمق وجود.
غدیر با ارزشترین و زیباترین پدیدههای خلقت است. غدیر فرمان انعطاف ناپذیر خدا بر ولایت امیرالمومنین و فریاد رسای خدا بر مردمی است که بهر دلیل نمیخواهند فرمان واجب الاجرای خداوندگار را بپذیرند.
رویداد فرهنگ ساز غدیر از سرنوشت سازترین بحثهای اسلامی است. بحث مهمی است که دربار? آن بسیار سخن رفته، و گروههای مسلمان و مذاهب گوناگون اسلامی در مرحله نخست در این مورد خاص و آن گاه دربار? موضوع خلافت و امامت و پیشوایی امت پس از پیامبر گرامی، کتابهای فراوانی نوشته و دیدگاههای گوناگونی ارائه کرده و سخنان بیشماری گفته اند.
افزون براین، از رحلت پیامبر گرامی تاکنون شمار بسیاری دراین راه جان و مال خویش را از دست داده و درگذر این چهارده قرن، رنجها و فاجعهها، مصیبتها وکشتارها وفتنههایی در این راه روی داده است که طرح آن ها برای هر خواننده و شنوند? انسان دوست و ترقی خواهی سخت رنج آور و غم بار است.
از آنجایی که موضوع سرنوشت ساز امامت و رهبری امت پس از پیامبر گرامی یک مسئولیت آسمانی و یک گزینش خدایی است، و به بیان قرآن همگان باید در برابر آن سرفرود آورند وکسی را نزیبد که دربرابر داوری خدا و پیامبر پس از تحقیق و پژوهش و رسیدن به حقیقت چون وچرا کند، براین اساس بجاست که به رویداد مهم و سرنوشت ساز «غدیر» به دقت بنگریم .